اصلاح ناهنجاری های فک - تور کانادا

اصلاح ناهنجاری های فک

مصاحبه با دکتر علی حسنی، متخصص جراحی فک و صورت

آقای دکتر، تغییرات ظاهری فک و صورت چطور تقسیم بندی می شوند؟ آیا همه موارد ژنتیکی اند؟

طیف گسترده ای از مسائل وجود دارند که شاید بتوان از منظری آنها را به مادرزادی و اکتسابی تقسیم کرد. منظور از اکتسابی می تواند عواملی باشد که موجب می شود آن ژنتیک نهفته مثبت بیدار شود و شاخص شود. مادرزادی هم که فکر کنم همه با آن آشنا باشند. همین شکاف لب و کام یا شکاف استخوان آلوئل فک (محل رویش دندان ها در آینده) که نوزادان با آن متولد می شوند. اختلال در رشد طبیعی فک بالا یا مختل شدن فرم طبیعی رشد بینی از موارد مادرزادی اند. برای درمان این مسائل مادرزادی بیشتر همکاران جراح روی یک زمان طلایی و مناسب درمان اتفاق نظر دارند. به طور مثال، برای شکاف لب 3 ماهگی، شکاف کام 6 ماه تا 5/1 سالگی یا شکاف سطح آلوئلی 9 سالگی (که زمان رویش دندان نیش اصلی است) را برترین موقع درمان می دانند. درباره قسمت دوم سوال شما باید بگویم گاهی دلیل ژنتیکی است، گاهی هورمونال است (برای مثال، ترشح زیاد هورمون رشد بعد از بلوغ که بیماری اکرومگالی را منجر می شود و دفورمی فک و استخوان های صورت را به وجود می آورد.) و گاهی به دلیل عادات غلطی است که کودک سال ها با خود دارد که البته درصد این موضوع زیاد نیست.

چه عاداتی؟

مکیدن انگشت یا اتوماتیک به دندان گرفتن و شبیه اینها که تا سنین بالاتر ادامه پیدا می نماید. چون فک و سیستم دندانی در سنین پایین انعطاف پذیرند، برخی فرم های عادتی تاثیرگذار است. گذشته از این فاکتور مهم دیگری هم مدنظر من است که بدون دخالت بچه ها و به دلیل بیماری شان فلان عادت را دارند. فرض کن بچه ای که پولیپ دارد یا انحراف بینی، چه اتفاقی برایش می افتد؟ نمی تواند از بینی خوب نفس بکشد بنابراین تنفس دهانی دارد. حتی شب ها با دهان باز می خوابد و کام او عمیق شده و فک برای جبران کام عمیق، رشد نموده و به پایین می آید. اینجا عادت تنفس دهانی تقصیر بچه نیست، والدین باید بیماریش را درمان می کردند که بی توجهی نموده اند.

افرادی که متوجه تغییرات فرم این چنینی می شوند در چه سنی باید درمان شوند؟

برای بچه هشت ساله هم می شود کارهای نگه دارنده ای کرد که با زمینه ژنتیکی موجود، اوضاع تا دوره بلوغ وخیم تر نشود اما باید بیمار حتما توجه کند که در این درمان نگه دارنده (ارتوپدیک ارتودنسی) نتیجه کار هم بسته به دلیل مشکل یکسان نخواهد بود. اگر فرزند شما نوع ناهنجاری اش درست آنالیز شود، آن زمان می توان پاسخ کامل داد. اما تا پیش از خاتمه رشد بسته به مورد خاص، تصمیم گیری بر عهده پزشک شماست. اگر دقت نموده باشید گاهی در جامعه افرادی را می بینید که فک عقب رفته دارند، انگار چانه ندارند در اصطلاح ما صورت پرنده هستند، برای این شخص نمی توان همان کاری را کرد که برای فردی با فک کمی عقب رفته انجام می دهیم. شاید اولی را در سن 14 سال عمل نموده فکش را کمی بیرون بیاوریم تا در مراحل رشد هم به حد معمول برسد اما در خصوص دوم باید تا 18-17 سال صبر کرد.

مسائلی که در پی تغییر فرم فک برای فرد به وجود می آید، چیست؟

مشکل او چند جانبه است. از منظر فیزیولوژیک، در جویدن غذا مشکل دارد. چون سیستم دندانی اش در شرایط خوبی نیست. گاهی در بلع، فرم قرارگیری زبان و به خصوص حرف زدن (اغلب فک های عقب رفته) مشکل دارد. از نظر روانی این افراد روحیه خوبی ندارند چون با چهره خاصی که دارند توجه هر رهگذری را به خود جلب می نمایند. بسیاری از این بیماران بعد از اصلاح فک و جراحی، به طریقی شیوه زندگی شان عوض می شود که تعجب خانواده و دوستان را برمی انگیزد. حساب کنید از نظر موقعیت شغلی، دوست یابی، ازدواج، حتی حس خوشایندی که خود را در آینه می بینند چقدر رویه زندگی آنها را متحول می نماید. گذشته از اینها، پیامدهای بعدی که به دلیل فرم ناصحیح فک و سیستم دندان و استخوانی نامنظم حاصل می شود می تواند روی مفصل فکی- گیجگاهی اثر بگذارد و باعث درد آن یا ایجاد صدا در موقع بر هم زدن فک بشود.

شما فقط به فک عقب یا جلو زده اشاره نمودید، ناهنجاری های دیگری هم داریم؟

بله، همان طور که گفتم، طیف بسیار وسیعی است که در حوصله این مبحث نمی گنجد. اما بعد از شکاف کام یک اختلال شایع دیگر هم داریم که قرینه نبودن رشد در صورت است و به درجات گوناگون رشد نیافتن یک طرفه در صورت را می بینیم. از درجات شدید می توان به عدم تشکیل گوش آن سمت اشاره نمود تا درجات خفیف تر این نشانگان که موجب کشیده شدن کنار لب کودک یا رشد نیافتن یک سمت فک می شود.

منبع: http://www.salamat.com

/ج

منبع: راسخون