آیا قارچ زامبی واقعا می تواند سراغ انسان بیاید؟ - تور کانادا

خبرنگاران | مورچه ای که دیگر کنترلی روی بدنش ندارد از گروه خود جدا می گردد، به شکل خطرناکی از یک برگ آویزان می گردد و در انتظار مرگ است، چون یک قارچ در حال نابود کردن بدن او است؛ قارچی که کارش را از سر مورچه شروع می نماید و تخم هایش را در هوا آزاد می نماید.

به گزارش خبرنگاران ؛ ایان ویل، نسل شناس قارچ از دانشگاه مرکزی فلوریدا (جایی که این مورچه های زامبی شده نخستین بار شناخته شدند) می گوید: آن ها شبیه تزیینات ترسناک و کوچک کریسمس در جنگل هستند.

آیا این قارچ می تواند همین بلا را سر انسان بیاورد؟

تصویر پروانه ای که در اثر آلوده شدن به قارچ سرچماقی جانش را از دست داده است.

این پرسش، بنیاد یک سریال تازه تلویزیونی بر اساس بازی ویدئویی آخرین بازمانده از ما است که در آن به واسطه گرم شدن دما در اثر تغییرات آب و هوایی، یک قارچ دنیا را تصاحب نموده و انسان ها را به زامبی هایی تبدیل می نماید که انگل آن ها را کنترل می نماید. ویل می گوید: از نظر خیالی، پیوند های منطقی وجود دارد، اما بعید است در دنیای واقعی اتفاق بیفتد. دانشمندان نگرانِ این نیستند که این قارچ انسان ها را به زامبی تبدیل کند، اما افزایش دما بدون تردید خطر عفونت های قارچی را تشدید می نماید.

انگل چگونه مورچه ها را آلوده می نماید؟

آنطور که شایع است، خالق آخرین بازمانده از ما یعنی نیل دراکمان از یک ویدئو درباره طبیعت الهام گرفته است که در آن، قارچی به نام اوفیوکوردیپس آنیلاتریلیس یا قارچ مورچه زامبی (Ophiocordyceps unilateralis) یک مورچه گلوله زن را آلوده می نماید. سرچُماقی ها (Cordyceps) طبقه وسیعی از حشره انگل ها و یک مکمل سلامت مشهور هستند، اما تنها اوفیوکوردیپس ها بدن میزبان شان را کنترل می نمایند.

حدود 35 مورد از این قارچ های اوفیوکوردیپس به تبدیل کردن حشرات به زامبی معروف هستند. نخستین نشانه های عفونت، رفتار نامنظم و غیرعادی است. به تصور دانشمندان، این انگل کنترل فیزیکی میزبان را با رشد سلول های قارچی در اطراف مغز او می گیرد و در واقع سیستم عصبی حشره را می رُباید تا عضلاتش را کنترل کند. دقیقاً روشن نیست چگونه این کار را انجام می دهد؛ با آزاد کردن یک ماده شیمیایی یا تغییر دادن دی ان ای حشره! به نظر می رسد این فرایندی است که انگل پیش از تاریخ بشر، درون یک میزبان خاص آن را اصلاح نموده است. به عبارت دیگر، انگل و میزبانش حدود 45 میلیون سال با هم تکامل یافتند.

آیا اطمینان داریم این انگل نمی تواند انسان ها را آلوده کند؟

انتقال انگل به بدن یک حیوانِ خونگرم مستلزم یک تغییر تکاملی جدی است. اگر قارچ قصد آلوده کردن پستانداران را داشت باید میلیون ها سال تغییرات ژنتیکی اتفاق می افتاد. هر گونه قارچ زامبی برای تطبیق یافتن با یک حشره خاص تکامل یافته است، بنابرین نژاد های منحصربفرد اثر اندکی بر یک ارگانیسم بجز همان ارگانیسمی که برای آلوده کردن آن تکامل یافتند دارند. برای مثال، یک سرچماقی که در تایلند برای آلوده کردن مورچه تکامل یافته نمی تواند گونه متفاوتی از مورچه را در فلوریدا آلوده کند. اگر تغییر میزبان از یک حشره به حشره دیگر سخت باشد، پس انتقال آن به انسان دور از فکر است، اما نقش دما در عفونت های قارچی کاملاً منطقی است و نمیتوان آن را نادیده گرفت.

آیا افزایش دما واقعاً تهدید به شمار میرود؟

حتی اگر این قارچ انگلی تهدید به حساب نیاید، اما گونه های قارچ زیادی هستند که باید از آن ها ترسید. تخمین زده شده که میلیون ها گونه قارچ در دنیا وجود دارند که چند صد گونه آن ها برای انسان ها خطرناک هستند. چیزی که از ما در برابر عفونت های جدی قارچی محافظت نموده است، بدن های گرم خودمان است. در دمای حدود 98 درجه فارنهایت، بدن انسان برای توسعه عفونت به وسیله بیشتر گونه های قارچ بیش از حد گرم است. آن ها دمایی بین 77 تا 86 درجه فارنهایت را ترجیح می دهند.

یکی از دلایلی که انسان دچار قارچ پوستی میگردد این است که قارچ می تواند خودش را بین چین های پوستی جا کند، چون مکان های مرطوب و تاریکی هستند که قارچ در آن ها می تواند تکثیر یابد و مهمتر از همه اینکه دمای آن ها خنک تر از دمای بدن است. با گرم شدن دمای زمین، این نگرانی وجود دارد که تغییر بین دمای محیط و دمای بدن آنقدر شگرف نباشد. بطور فرضی، این تغییر شرایط دما سبب می گردد آن دسته از قارچ ها که تکامل یافته اند دمای گرم تر بیرونی را تاب بیاورند و به این ترتیب بتوانند دمای درون بدن انسان را هم تحمل نمایند.

یک گونه قارچی که بتواند انسان را آلوده کند به نام کاندیدا اوریس (Candida auris) وجود دارد که دانشمندان تصور می نمایند ناشی از گرم شدن دما است. این گونه تا سال 2007 برای علم ناشناخته بود، اما در سال 2011 و 2012، ناگهان در سه قاره مختلف پیدا شد. به گفته آرتورو کاسادوال، کارشناس بیماری های عفونی از دانشکده بهداشت جان هاپکینز: ناگهان پیدایش کردیم. تصور ما این است که این قارچ آنجا بوده و در طول سالیان، با دما های بالاتر سازگار شده و پیشرفت نموده است.

این قارچ زمانی که وارد جریان خون گردد، نشانه هایی شبیه عفونت باکتریایی دارد. برای کسانی که سیستم ایمنی سالمی دارند، مبارزه با این قارچ معمولاً مسئله مهمی نیست. اما همه خوش شانس نیستند: مرکز کنترل بیماری ها تخمین می زند 30 تا 60 درصد بیماران مبتلا به قارچ جانشان را از دست دادند، اگرچه احتمال دچار بودن این افراد به بیماری های نهفته، معین محوری بودن نقش کاندیدا اوریس در مرگ آن ها را سخت می نماید.

اگر بپرسید آیا یک جور همه گیریِ قارچی شبیه کووید-19 ممکن است اتفاق بیفتد، باید بگوییم غیرممکن نیست! با در نظر گرفتن این احتمال، باید نگران ظهور یک بیماری ناشناخته بود که افراد سالم از نظر ایمنی را هم آلوده کند.

منبع: nationalgeographic

مترجم: زهرا ذوالقدر